Varlık alemi, bulunduğu ortamda bir iz bırakmak ister ve bunun için çabalar. Çünkü insan ölümsüzlük peşinde bir varlıktır. Ama çok az insan bu izi bırakmada başarılı olup, baki gibi hatırlanan bir iz bırakabilir.

Sanayi Devriminin ilk yılları, ‘deeper specialization’ yani derinlemesine uzmanlık dediğimiz, her şeyin bir şeyini değil, her şeyin her şeyini bilen derin uzmanların, guru ustaların, mesleğinin inciğini cıncığını boncuğunu en iyi bilen pratisyenlerin dönemiydi! Dededen, babadan kalma yöntemlerle süre gelen atölye mantığı da bunu gerektiriyordu. Bir şey yapılacaksa, onu sıfırdan alıp, kendi atölyesinde imal eden aile mensupları, işin tüm sürecine tam olarak hakimlerdi. Bilgi Çağı’nda bir taraftan bilginin inanılmaz bir şekilde çoğalması, diğer taraftan teknolojinin de inanılmaz bir şekilde gelişmesi; üretim süreçlerine olan hakimiyeti ister istemez azalttı. O yılların derinlemesine bilgeliği, yüzeysel uzmanlığa evrildi. Artık üretilen bir araba veya bir makine ile ilgili tüm süreçlere hakim olan bir uzman yerine, tüm süreçlerin kendi bölümlerine hakim olan alt uzmanlardan oluşan bir konsorsiyum yürütüyor işleri. Çünkü astronomik olarak artan ve sürekli de artmakta olan bilgiye hakim olmak için, bir insan ömrünün yeterli olma ihtimali ortadan kalktı!

Çok değil, bundan 50-60 yıl önce, Kağnı Hızı’nda yaşardık hayatı. Bu gün İstanbul’da bir sitenin garajındaki araç sayısının, Anadolu’daki toplam araç sayısını geçtiği yıllardı. At arabaları vardı kasaba ve köylerde. Şehirlerde insan taşıması Faytonlarla yapılırdı. At hızındaydı maksimum hayat.

Kâinatta sebepsiz bir şey yaratılmamış. Her şeyin bir yaradılış sebebi var. Besin zincirindeki mükemmel işleyiş, insan eliyle bozulmadıkça ve doğal akışa müdahale edilmedikçe, nasıl Dünya’nın muazzam bir dengeye kavuşmasını sağlıyorsa; yaradılıştaki sebepler de, muhteşem sonuçların oluşmasını sağlıyor. Hiçbir şeyin sebepsiz olmadığı bir hakikat…

Kurumlarda liderler genellikle kurumsal işleri delege ederler. Zaman zaman kişisel işlerini de delege ederler. İş bölümüne inanırlar. Ama liderler genellikle, işleri delege ettikleri kişilere inanmazlar. Bunu işleri delege ettikleri kişilere yaptıkları müdahalelerinden anlayabiliriz.