Hedeflerle Yönetim İlkesi Doğrultusunda Yürütme Organlarının Yetkilendirilmesi

Varlığını korumak ve sürekli kılmak; kişi ya da kurumların ulaştıkça kaybolmayan tek hedefidir. Bu hedefe yönelik kurumsal çabaların tamamı; Yönetim Muhasebesi disiplini altında toplanmaktadır. Bu bağlamda, Hedeflerle Yönetim (Management By Objectives) ilkesi gereği hazırlanması ve takibi zorunlu olan yönetim muhasebesi araçları; yönetimin başarısının ölçülebilir ve denetlenebilir olmasını sağlamaktadır.

Şirket, Müessese ve Proje Yönetim lerine ait hedeflerin hazırlanması, onaylanması ve kurum içinde duyurulması amacıyla; “ŞİRKET ve MÜESSESE MALİ DİSİPLİN BELGESİ” ve “PROJE BAŞLATMA BELGESİ (Project Charter)” hazırlanır. Yetkilendirme mahiyetindeki bu belgeler ile Şirket, Müessese ve Proje Yürütme Organlarının; neyi, nezaman, nasıl ve hangi artıdeğer ile yapacağı hakkında Yönetim Kurulu bilgilendirilmiş olur.

Amaca yönelik düzenlenebilmeleri halinde gerek Mali Disiplin Belgesi ve gerekse Proje Başlatma Belgesi; Şirket – Müessese ve Projelerin uygulamadan sorumlu Yönetimlerin, Yönetim ve Denetim Kurullarına karşı hesap vermede kılavuz niteliği taşımaktadır. Planlanacak dönemlerin, hangi amaçlar doğrultusunda, hangi yöntem ve standartlar dahilinde ve beklenen koşullara uygun olarak geliştirilecek stratejiler desteğinde hangi ölçülebilir başarı hedeflerine ulaşılacağının anlatıldığı bu belgeleri destekleyen en somut ve güçlü anlatım aracı; belgelerin ekinde yer alacak olan Program – Bütçeler dir.

Program-Bütçeler; Analitik Bütçe Sınıflandırılması (ABS) ve Performans Değerlendirilmesi esaslarına dayalı olarak yapılmalı ve izlenmelidir.

Varlığının korunması ve sürekli kılınabilmesi yönünde geliştirilen refleks davranış modellerinin başında; Program-Bütçeleme ve İzleme-Değerlendirme Araçlarının kurum kültürünün vazgeçilmez ve işe yarar bir parçası olarak uygulanması gelmektedir.

Sürekli zemin kaybetmeye eğilimli sosyo-ekonomik çevre koşullarında, hedeflerle yönetim anlayışından ve bu anlayışın ürünü olan yönetim muhasebesi araçlarından beklenen desteğin elde edilmesi mümkün olamayacağı gibi, ağır sonuçlar doğurabilecek yönlendirmelerinde yapılma olasılığı yüksek olacaktır. Dolayısyla yönetim muhasebesi araçlarının yapım yönteminden önce yapılma koşullarını ele almak gerekmektedir.

Şirket, Müessese ve Proje yönetimlerini yükümlülük altına alacak kararlara ait onaylar verilmeden önce, yönetimi uyarır nitelikteki ve ABS veritabanına dayalı olarak düzenlenmiş “Bütçe Aşım Raporu” dışındaki hemen tüm raporlamalar; olmuş ile ölmüşü anlatır. Gerçekleşen değerler üzerinden yapılan analizler, işletmeyi veya yatırımı, yaşanmış aktivitelere ait sonuçlardan koruyamaz.

Program – Bütçeler; planlanan dönemler için yürütmeden sorumlu organları yetkilendirme özelliği taşır. Yetkilendirme, planlanan dönemler için taahhüt edilen ölçülebilir başarı hedeflerinin Yönetim Kurulunca onayı neticesinde oluşur. Şirket – Müessese ve Projelerin izlenebilir ve denetlenebilir bir veri tabanına sahip olması sayesinde, onaylanan hedeflerin gerçekleşme sonuçları takip edilebilir. Bu bağlamda gerek mali Disiplin Belgesi ve gerekse Proje Başlatma Belgesinde taahhüt altına alınmış başarı hedeflerindeki sapmaların analiz edilerek paylaşılması sağlanmış olur. Paylaşılan bilgiler Denetim ve Danışma Kurullarında görüşülür.

Mali Disiplin Belgesi ve Proje Başlatma Belgesinde yer alan hususların izlenmesi ve çözüm odaklı görüşmelerde analiz edilerek yorumlanabilmesi amacıyla; görüşmeye katılan kurul üyelerinin aynı kurum dilini konuşur hale getirilmesi şarttır. Bu ortamı sağlamak, uzun soluklu bir süreç gerektireceği için, kurum içinde ve uygun oranlarda olacak ve üç kuşağı bir araya getirecek şekilde, geçmişi bilen yönetim kadrosu ile günü yaşıyan yönetim ve uzman kadrosunun istihdam edildiği insan kaynakları politikası uygulanmalıdır.

Mustafa ULUSARAÇ