Denkliğe Dayalı Simetri Oluşturma İhtiyacı

Simetri; kesit hali oluşturabilen bir eksenin etrafındaki alanlarda yer alan ve 90 derecelik dönüşümler için benzerlik ya da denklikler oluşturan ölçü ya da bakışım uyumu olarak tanımlanmaktadır.

Benzerlik esasına dayalı simetri; insandaki estetik algısını şekillendiren ve bir bakıma akıp giden gündelik yaşamdaki çözümlemelere karşı yüzde elli kolaylık getiren bir yaşam formudur. Başta kendi bedenimiz olmak üzere, içten dışa olacak şekilde etki ve ilgi alanımıza giren her türlü objenin belleğimizde yer alma yöntemi; benzerliğe dayalı simetri üzerinedir. İşlevselliği de destekleyen simetri ihtiyacının olmadığı bir durumda; belleğimizde iki göz, iki kulak, yüzümüzün her iki yanı gibi tanımlayıcı hususlar için ayrı ayrı bilgi tutmak zorunda kalacaktık.

İlk bakışta estetik kaygısı ile tasarlandığı izlenimi veren element, yıldız ve yıldız kümelerine ait yörünge sistemleri ile küresel ve/veya kristal bağ yapısına sahip moleküler sistemler; özü itibariyle fizik yasalarındaki denklik esasına dayalı simetri kurma ihtiyacından kaynaklanmaktadır.

“Newton ve Kepler’in kaleme aldığı Kütlelerin Çekim Eğilimi, Sabit İvme İle Çekim Merkezine Doğru Düşme Eğilimi, Kütle Çekim Eğilimine Bağlı Olarak Ağırlık Oluşturma Eğilimi, Ağırlık ve Kütle Çekim Eğilimine GöreYörünge Oluşturma Eğilimi, Eşit Alan Oluşturma Eğilimi, Yörüngeye Bağlı Olarak Periyotlar Oluşturma Eğilimi, ve Kütle Çekim Potansiyel Enerjisini Koruma Eğilimine yönelik fizik yasalarının temelinde; harekete bağlı iş üretebilmek (Entropi) için denkliğe dayalı simetri oluşturabilme önermesi (hipotezi) yer almaktadır. Yer Çekim İvmesi [m*g=G*M*m/r²], Yörünge Sabit Periyodu [R1³/T1²=R2³/T2²=3,4*108], Yörünge Oluşturabilen Kütle Çekimi [F=6,67*10-11*m1*m2 / R²], Yörünge Bağlanma Enerjisi [Eb=G*M*m*/2*R] ve Maddenin Enerjiye Dönüşümü [E=M*C²] gibi denklemlerde, denkliğe dayalı simetri oluşturma ihtiyacına bağlı olarak iş üretimlerinin hedeflendiği gözlemlenebilmektedir.“

Büyük ve güçlü olmanın temel göstergesi olarak kabul edilen, gündemi belirleme ve belirlenen gündeme katılımcı (müttefik) sağlama eğilimi ile çekim alanı oluşturup yörüngesinde gezegen barındırma eğilimlerinin beslendikleri ortak payda; denkliğe dayalı simetri kurma ihtiyacıdır. Denkliğe dayalı simetri kurma ihtiyacını karşılamak saiki ile geliştirilmiş çekim alanlarının merkezinde, gündelik hayatı şekillendirmedeki etkinliği sebebiyle başlangıçtan itibaren inanç sistemlerinin yer aldığını görürüz.

Konuyu uluslararası ve ulusal alandaki irili ufaklı kurum ve kuruluşlar özelinde ele alacak olursak; denkliğe dayalı şimetri kurma ihtiyacına bağlı olarak; Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği, ASEAN, Şanghay İşbirliği Örgütü, NAFTA ve NATO gibi kuruluşların çekim alanı oluşturabildikleri görülmektedir. Buna mukabil, Birleşmiş Milletler Örgütü’nün denkliğe dayalı simetri kurma ihtiyacını karşılayabilecek türde bir çekim alanını oluşturamadığını söyleyebiliriz. Mars’ta da benzer yaşam formuna sahip bir örgütün krulabilmesi halinde bu sonucun değişeceğine kesin gözü ile bakabiliriz.

Korozyon ortamında yörüngesindeki elektron kaybına uğrayan demir (Fe) elementi gibi, rekabette sürekli zemin kaybetme eğilimindeki kurum ve kuruluşların bu ortamdan kurtulabilmeleri için önlerinde iki seçenek vardır. İlk seçenek; demir elementi özelindeki elektron ve yörünge kaybını durduracak yalıtım gibi rekabette zemin kaybını durduracak koruma duvarlarını talep etmektir. Ulusal sermayeyi koruyucu gümrük duvarları olarak ta tanımlanabilen bu seçenek sebebiyle; korunan endüstrinin gelişememesi ve buna bağlı olarak yaşanılan maliyet artışının kamudan karşılanması sonucu doğar. İkinci seçenek ise, denkliğe dayalı simetri kurma ihtiyacına cevap verebilecek yapıya dönüşmektir. Demir elementinin karbon çeliğine dönüşerek korozif ortama karşı dayanıklık kazanması gibi, işletme ekonomisindeki kurum ve kuruluşlar için dönüşüm ise; yeni ve yenileme yatırımlarının finanse edildiği güçlü bir öz kaynak ve saygın bir itibardan elde edilecek kütle çekim alanını sağlamakla olabilir.

Denkliğe dayalı simetri kurma ihtiyacından hareketle, işletme ekonomisinde kurulması öngörülen güçlü çekim alanının temini için güçlendirilmiş bir varlık kaynak yapısı gerekmektedir. Bu amaca hizmet eden ve ölçülebilir (tangible) değerlerin yer aldığı bir bilançoda; uzun vadeli ve göreceli olarak ucuz maliyetli yabancı kaynaklar yanı sıra büyüme – yenileme amaçlı olarak kurum içinde bırakılmış kar yedekleriyle takviye edilmiş toplam öz kaynak yapısı karşılığında, talep karşılama gücü yerinde bir brüt işletme sermayesi ile yenilenmiş ve büyütülmüş bir kurulu kapasiteyi barındıran toplam sabit varlık yapısı yer almak durumundadır.

Güçlü kütle çekim alanı kurmanın olmazsa olmaz koşulu sayılan ölçülebilir değerler üzerine kurulu, güçlü bir bilanço ihtiyacı yanı sıra, bilançoda yer alamayan ve fakat güçlü bir çekim alanının teminatı sayılabilecek (intangible) maddi olmayan itibari sermaye yapısından da bahsetmek gerekmektedir.

Maddi olmayan sermaye yapısının başında sürdürülebilirlik esasına dayalı yapım yöntemi (method statement) sayesinde; yenilenebilir hammadde, enerji ve işçilik temini ve bunların işleme (process) sokulması sürecinde çevreye bırakılan karbon ayak izinin minimize edilmesi gelmektedir. İkinci olarak, nominal değerlerle güçlü bir izlenim veren bir bilançonun risk puanı ile birlikte değerlendirmesi gelmektedir. Bu alanda gösterilebilecek en çarpıcı örnek, ABD tarihindeki en büyük iflas ve denetim skandalı olarak bilinen Enron vakasıdır. Bu vakada, gerek Arazi Geliştirme ve gerekse Finans sektörü paydaşlarının, alım gücü olmayan bir kitleye mal dağıtmayı mal satma gibi göstermesi sonucu, bilançonun öz kaynaklardan karşılanacak risk yükünün göz ardı edilmesine ve olayın tetikleyici özelliğine bağlı olarak 200’e yakın sektörde büyük yıkımlar yaşanmıştır. Üçüncü olarak da sınıflandırılmış ve koruma altına alınmış kurumsal belleğin yer aldığı çekirdek (iskelet) kadrodan bahsetmek gerekmektedir. Belkide itibari sermayenin en değerli bacağını bu kalem oluşturmaktadır. Kurumsal belleğin sınıflandırılması, korunması ve tekrar yaşam döngüsüne sokulmasından sorumlu çekirdek kadro tarafından üstlenilen itibari sermaye içinde; yapım yöntemi, dağıtım ve depolama sistemi, iletişim yönetimi, risk yönetimine uygun karar destek sistemlerinin kurulması ve işletilmesi, performans arttırıcı motivasyon sistemleri, tüm paydaşlarla kurulan kazan kazan sistemi ve kurumsal vizyon-misyon-etik değerler bütününü saymak mümkündür.

Girişimcilerimizin, güçlü çekim alanı ve dengeliyebileceği ölçüdeki yörünge sistemine sahip olmaları amacıyla denklik esasına dayalı simetri oluşturma ihtiyacı önermesinden yararlanmaları dileğiyle, bilginize sunar, sağlık ve esenlikler dilerim.

Mustafa ULUSARAÇ