Aile Şirketlerinin Kurumsal ve Sürdürülebilir Olması Ne Demektir?

Aile şirketlerinin kurumsal ve sürdürülebilir olması onların sağlıklı olmasına bağlıdır.

Modern tıbbın zihinsel, fiziksel ve psikolojik faz anlamında mükemmel derecede iyi olduğu tanımlanmaktadır. Ve bu üç unsur birbirini etkiler. Aynı şekilde şirketler için de bu üç unsur birbirleriyle iç içedir. Yani şunu belirtmek gerekir ki aile şirketleri için “psikolojik sağlık” çok önemlidir.

Aile şirketlerinde her üyenin zihinsel sağlığı, bir insanın ruh sağlığı kadar önemlidir. Yani ana/başlıca ortağın, zihinsel sağlığının/hafızasının tamamının veya bir kısmının kaybı, tespit sorunları yaşaması, değerlendirme ve sorgulama becerilerinin kaybı şirketin devamlılığını etkiler.

Aile şirketinin fiziksel sağlığı ise organizasyonel bir yapıya ve sistemlere sahip olması ve bu sistemleri kişilerden bağımsız olarak yönetmesi ile alakalıdır.

Bir aile şirketinin bağımsız bir yapıya sahip olmaması, şirketin ömrünün sona ermesinin en önemli nedenlerinden biridir.

İnsanların duygusal sağlığı önemli olduğu gibi şirketlerin duygusal sağlığı da devamlılık açısından önemlidir. Geçmişteki olayların günümüze aktarılması, karar verirken duyguların ve mantığın birbirlerine karıştırılması, çatışmaları yönetememe, aile şirketinin sağlığını aynı şekilde olumsuz yönde etkiler.

Aile şirketlerinin “sağlıklarının” önemini vurguladıktan sonra onların karşılaştığı, sağlıklarını tehdit eden ana problemlere bir bakalım.

Tüm şirketler için karşılaşılan problemler genel olarak birçok ana başlık altında toplanabilir.

Ancak sorunlar aile şirketlerinin türlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca her şirketin kendine özgü yani ailenin ve şirketin kültürüne göre özelleşmiş problemleri vardır. Problemler de her aile şirketi için farklılık göstermektedir. Buna ek olarak problemler zamanla değişebilir.

Genel olarak aile şirketlerindeki problemler sağlık, paydaşlık, mülkiyet, finans, yönetim, insan kaynakları, iletişim, duygu ve düşüncelere dayalıdır.

Peki bu alanlarda karşılaşılan problemler için ne yapılmalı?

Aile şirketlerinin sürdürülebilir olabilmesi, kurumsallaşabilmesi ve sorunlarının çözülebilmesi için gerekli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.

Analiz ve danışmanlık sürecinde gerekli şartları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Herkes değişim farkında ve bilincinde olmalı.
• Değişimine ihtiyaç duyulan problemler ve konular hakkında fikir birliği sağlanmalı ve herkes problemi aynı şekilde tanımlayabilmelidir.
• Çok yönlü ve sürekli olarak iletişim sağlanmalı ve sık sık toplantılar yapılmalıdır.
• Sorun kişinin kendisi ise sorunun çözümünde herkes rol almalıdır. Durumu kabullenmeli ve değiştirmek için gerekli adımlar atılmalıdır.
• Aile şirketlerinin sahipleri, değişimin ve tüm sürecin başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlamalıdır; yapılan işin ve alınan kararların arkasında durmalıdırlar.

Bu ön şartların sağlanmasının ardından şirketin sürdürülebilir olması, kurumsallaşması ve sorunlarının çözülmesi için başlatılacak analiz ve sistemlerin oluşturulması adına ilk adımlar atılabilir.

Dr. Ebru KARPUZOĞLU Yönetim, Organizasyon, İletişim