"İnsan ve Kurumsal Sistem" Denkleminde Bütünsel Yaklaşım - Ahmet Nedim Erdemir (Ağustos 2024 Bülten Yazısı)

Kurumsallaşma süreçlerinde sıklıkla kullanılan bir deyiştir “Kişilere bağlı olmayan organizasyon ve süreçler” ve sıklıkla da yanlış anlaşılır. Bu cümlede “insan faktörüne bağlı olmayan” değil öznel olarak “belirli bir kişiye bağlı olmayan” organizasyon ve süreçler ifade edilmektedir. Keza insan faktörü herhangi bir organizasyon, sistem veya sürecin performansı için en belirleyici faktörlerden bir tanesi olmaklar beraber, insan – kurum ilişkisi kurumsallaşma süreçlerinde en çok yatırım yapılması gereken alanlardandır.

Kurumsal yönetimde geleneksel yaklaşım insanı sistemin çarklarından / kaynaklarından bir tanesi olarak görürken, güncel yaklaşımda insan odaklılık gittikçe artmakta ve insan odaklı olmanın kurumsal performansa katma değeri teyit edilmektedir. Kurumsal yönetim ve dijital sistemlerimize bir yandan yatırım yaparken bir yandan da aşağıdaki ana başlıklarda organizasyondaki insan faktörünü etkin ve disiplinli bir şekilde yönetmeliyiz. Nam-ı diğer İnsan Kaynakları, güncel adı ile İnsan & Organizasyon veya İnsan & Kültür fonksiyon / departmanımızdan aşağıdaki başlıkları etkin bir şekilde yönetmesini beklemeli ve talep etmeliyiz;

NİTEL VE NİCEL İHTİYACI BELİRLEME VE BÜTÇELENDİRME

• Şirketin bugün ve gelecekteki stratejilerine uyumlu olarak bugünkü ve 1-3 yıllık vadedeki organizasyon şemasını tasarlama

• Her bir rol için görev ve sorumluluk alanlarını ve bu görev ve sorumluluklar için gerekli olan yetkinlik ve profilleri tanımlama

• Bugün ve gelecekte bu roller için gerekli kadro sayısını yani norm kadroyu belirleme

• Her bir rol için nitelikleri ve piyasa koşulları ile uyumlu, sektörde rekabetçi ve kurum içinde adil ücret skala ve yan haklarını tanımlama

İDEAL İŞ ORTAMI VE KÜLTÜRÜ OLUŞTURMA

• Yasal standartlar ve mesai koşullarında tam uyumlu ve ideal düzeni kurma

• İşveren – çalışan ilişkisi ve günlük çalışma düzeni ile ilgili tüm hususları tanımlı ve kurallı hale getirme

• Sektör ve iş modelinin ihtiyacına en uygun kurum kültürünü, değerler, prensipler ve alışkanlıkları tanımlama

• Kurum kültürü ile uyumlu kişilik özelliklerini tanımlama ve işe alım süreçlerine entegre etme

DOĞRU KİŞİLERİ BULMA, SEÇME VE İŞE ALMA

• Belirlenen gereklilik, nitelik ve kişilik profilleri ile uyumlu çalışanların seçimi ile ilgili test, envanter, mülakat vb. araçlar dahil işe alım süreçlerini tasarlama ve uygulama

• İşveren markasının nitelikli adayların ilgisini çekecek ve işe alım süreçlerinde avantaj sağlayacak şekilde iletişimini sağlama

• Kariyer portalları ve LinkedIn vb. sosyal ağlarda nitelikli ve profesyonel profil ve ilan yönetimi

• Orta ve üst düzey yöneticilerin seçimi ile ilgili üst yönetimin bizzat ilgilenmesini sağlama

• Kurum kültürü ile uyumlaştırmayı da içeren oryantasyon süreçlerini tasarlama ve disiplinle uygulama

YÜKSEK PERFORMANSI TEŞVİK ETME

• Kurumsal strateji ile uyumlu şirket, departman ve bireysel ölçülebilir hedeflere bağlı performans sistemini kurgulama ve işletme

• Performans değerlendirme dönemlerini yıllık yerine 6 aylık veya çeyrek bazlı tutma

• Yüksek performansı ödüllendiren; üst düzey yönetici, idari kadro / beyaz yaka, mavi yaka, satış vb. iş modeline uygun motive edici prim sistemleri kurgulama

• Düşük performansın üzerine gitme ve çözümlendirme

SÜREKLİ KİŞİSEL GELİŞİMİ SAĞLAMA

• Yetkinlik bazlı performans değerlendirme sistemi, yönetici değerlendirmeleri, rollere tanımlı yetkinlik ve becerilerden yola çıkarak düzenli olarak eğitim ihtiyaçlarını belirleme

• Eğitim ihtiyaçlarına yönelik etkin eğitim süreçleri tasarlama ve uygulama

• Kurum içi ve dışı nitelikli eğitmen ağı oluşturma ve yararlanma

• Eğitsel aktiviteleri çeşitlendirme (kitap okuma, ilgi alanlarına yönelik kulüpler, eğitici sosyal aktiviteler, kurum içi eğitsel ve farkındalık kazandırıcı iletişimler vb.) ve süreklilik kazandırma

• Kişisel gelişimi bireysel manada teşvik eden bir kültür oluşturma ve takip etme

AİDİYETİ SAĞLAMA VE ELDE TUTMA

• Adalet ve fırsat eşitliğini her türlü konuda temel prensip edinme

• Piyasadaki uygulamaları takip ederek sürekli olarak güncel ve rekabetçi kalma

• Çalışanların öneri, istek, şikâyet ve problemleri ile yakından ilgilenen bir iletişim süreci kurgulama ve işletme

• Çalışan memnuniyetini asgari olarak yıllık ölçümleyip düşük memnuniyet olan alanlarda sistematik iyileştirmeler yapma

• Yöneticilerin kendilerine bağlı kadrolarla iş ve sosyal anlamda ilgilenmelerini sağlama ve takip etme

• Çalışanların insani ve sosyal ihtiyaçları ile sistematik olarak ilgilenecek, kurumsal yapının insan odaklılığını ve çalışanların yanında olduğunu hissettirecek uygulamaları tanımlama ve disiplinli şekilde uygulama

Hepsine direkt etki eden ve hepsi kadar önemli bir konu da; şirketinizde tüm çalışanlarla ilgilenen departmanınızdaki çalışanların niteliği ve mutluluğudur. Bu departmanda çalışan veya konularla ilgilenen ekibin, konularına teorik olarak hakim, pratikte deneyimli, sosyal ilişkileri güçlü, psikolojik olarak olgun ve dayanıklı olmaları önemlidir.

Genel olarak bilinen konular / başlıklar olmasına rağmen maalesef şirketlerimizin çok önemli bir kısmı bu konuları etkin bir şekilde ele almamaktadır. İster 50 kişi ile ister 5.000 kişi ile çalışalım, yukarıdaki konuları doğru yönet(e)mediğimiz takdirde kurumsal performansta sürdürülebilir başarıya ulaşmamız çok zor olacaktır. 

Ahmet Nedim ERDEMİR

Genel Müdür ve Kurumsal Yönetim Danışmanı

Bu içeriği paylaşabilirsiniz