Doğru Liderleri Seçiyor musunuz?

Şirketin üst yönetiminde bulunan yöneticiler, potansiyel bir lideri tanımlamanın kolay olmadığının farkındalar. Çünkü değişen durumlar karşısında kişilerin başarılı veya başarısız olarak görülmesi de değişmektedir. Bu nedenle birçok üst düzey yönetici doğru karar vermek istediği halde, üst düzey pozisyonlara yanlış kişiler seçerek, şirketin maddi-manevi kaybına neden olmaktadır.

Üst düzey yöneticiler işi yapma kapasitesine sahip kişileri belirlerken yanlış bilgilerden dolayı yanlış kararlar verebilmektedirler. Bazı özelliklere çok ağırlık verirken bazı özellikleri önemsememekte bu durum ise ilerde hatalı sonuçlara sebep olmaktadır. Yöneticiler bir adayı değerlendirirken liderlik kriterlerini kapsamlı olarak ele almaları gerekir. Şöyle ki; işgörme kapasitesi çok yüksek birinin bu özelliği değerlendirilmekte buna karşılık  riskten kaçınma özelliği dikkate alınmamaktadır. Bunları ortadan kaldırmak, gruba tam ve doğru bilgilere ulaşmak ve kapsamlı liderlik kriterlerini gözden geçirmek için şu şekilde bir değerlendirme süreci izleyebiliriz;

• Takım oyuncusu Olmak: Yönetimde fikir birliğine önem veren kişiler bölüm-grubun düzgün çalışmasına yardımcı olarak iş hayatını kolaylaştırdıkları için bu kişilere önem verilir. Ancak bu kişilerin  liderlik olma niteliğine sahip olmadıkları görülür . Ancak bunlara karşın bu kişiler fikir birliğine varmadıkları konularda kararsız kalmaları onların işinin sonu olabilir.Bu kişilerin kurdukları takımlara baktığımız zaman; kendilerine benzer kişilerden oluşan takımlar kurduklarını, bu takımlar ise homojen bir yapıya sahip olduklarından dolayı sinerjiden mahrum oldukları görülür. Gerçek liderlere baktığımız zaman aslında bunların takım oyuncusu olmadıklarını, başka bireyleri takım çalışması için seçtikleri halde takıma sahte bağlılık gösterdikleri görülür Yani aslında bunlar bağımsız düşünürler, herkesin fikrini dinleme zorunluluğu hissetmezler.
  
• Elele Koçluk: Lider hatalarından birisi de bu kişilerin diğer çalışanlarını himaye altına almalarıdır.  Güçlü kişiliğe sahip lider, bireyi seçer ve onları yetkilendirerek sorunlarını kendilerinin halletmesini sağlar.
• İşgörme Ustalığı: Problem çözme yeteneği kavramsal, stratejik düşünme yeteneğini gölgeler. Ancak bu yeteneğe sahip olma, hangi problemin çözüleceğini silmeyi kolaylaştırmaz. Liderlik özelliği işte burada ortaya çıkar. Lider bulanık ve belirsiz problemlerde usta olmalıdır. Bu tarz liderler gri bölgede rahat hareket edebilmekte, karmaşık durumları fırsata dönüştürebilmektedir. Burada problem çözme yeteneğine sahip olan yönetici ise karar almada belirsizlik altında tereddüt etmekte ve su kişiler üst yönetime çıktıkları zaman başarısız olmaktadırlar. Buradan operasyonel yöneticileri küçümsediğimiz anlamı çıkarılmamalıdır. Operasyonel beceriye sahip olmayan ancak geleceği görme becerisine sahip bireyler ancak operasyonel yönü kuvvetli kişilerin desteği ile güçlü yönetici olabilirler.
• Dinamik-Halka Açık Konuşmak: Üst yönetim bireyin sunum becerilerine, kendilerini nasıl gösterdiklerine önem verirler. Bu önemlidir ancak bunlar geliştirilebilir. Burada düzeltilmesi zor olan şey; sosyal beceri yetersizliğidir. 
• İşlenmemiş Hırs: Yöneticiler bireyin alçakgönüllülüğü nedeniyle  hırsını yeterince ifade edemediği yanılgısına düşebilirler. Unutmamalıdır ki; bir çok önemli yönetici alçakgönüllüdür ve bireysel mütevazilik liderler arasında önemli bir göstergedir.
• Benzersizlik-Aşinalık: Üst yönetin bireyin geçmişine bakarak kendine benzeyen (ırk,cins, sosyal-kültürel-coğrafik nedenler) adayları lider olarak seçmektedir. Bu gibi farklılıkları ya da benzer bir şirkette karşılaştırabilir pozisyona sahip olmadıklarından dolayı bir çok aday gözden kaçar.
• Liderlik, Soğanın Kabuğunu Soymak: Lider seçimindeki süreç yetersizliği nedeniyle lider adayının tam resmi çıkmamaktadır. Yöneticiler genelde performansa odaklanmakta, yeterlilikleri incelemekte ama davranış özelliklerini anlamada yetersiz kalmaktadır. Bunun için geliştirilen yöntemde ise; bir grup insan bir araya gelerek adayın geçmişini tartışabilir. Bu grup; adayın yöneticisi, eski yöneticisi ve diğer yöneticilerden oluşur. Bu grup şirketteki bir yönetici veya danışman tarafından yönetilir. Buradaki amaç; kişi tek başına değerlendirdiği zaman bazı şeyleri rahatsız edici bulmaz ama diğer insanlarında kendisiyle aynı fikre sahip olduğunu öğrenince kararını kesinleştirir.

Son olarak; lider hakkında karar verirken onda bulunması gereken özelliklerle ilgili şu konuları içeren sorular sorabilir:

• Dürüstlüğü: Burada sakladığı, çarpıttığı veya abarttığı bilginin olup olmadığını, bunu hangi koşullarda yaptığını, katı bir düşünce yapısına sahip olup olmadığı araştırılır.
  
• Adayın Bilgi ve Beklentilerini Aktarma: Burada ise, ikna ediciliği, konuşma tarzı, agresifliği incelenmelidir.
• Konuları İrdeleme – Sonuç Çıkarma: Değişik bilgi toplama ve düzenleme becerisi, mantıklı karar verme, belirsizlik durumu davranışları, stratejik düşünce yapısı, kurum için oluşturduğu vizyon ve gerçekleşme yolları, gelecekle ilgili öngörüleri de incelenmelidir.
• Takım Yürütme: Takım oyuncusu olarak varlığı, kendisinden daha üstün kişiler karşısındaki tutumu, farklı bireylerle çalışma becerisi, destek arayışı, motive etme tarzı, görev ve sorumluluk dağıtma, farklı konulara ilgisi  gibi konular ili ilgili soruların cevapları adayda araştırılarak lider seçmede hataların en aza indirilmesi ve şirket adına doğru karar alınması sağlanabilir.

Harvard Business Review

Bu içeriği paylaşabilirsiniz