Tersine Akım “İşten Eve Göç” Başladı.

Toplum odaklı insansız sistem teknolojileri ve insanların robotlarla çalışması üzerine kurgulanan Japonya merkezli Beşinci Sanayi Devrimi (Endüstri 5.0), “ev”i yeni üretim merkezine dönüştürecek özelliklere sahip.

Yani, Endüstri 5.0 ve sonrası, “toplum zekâsının dijitalize edilmesi”, bir başka ifadeyle “zekânın, dijital sistemlerin denetimine girmesi” anlamını taşıyor.

Üretimin Yeni Merkez Üssü: Evler

19. yy’dan bu yana devam eden evden dışarı çıkma eylemi sona mı eriyor? Peki, bu sonla evin hayatlarımıza etkisi bakımından güçlenmesi ne tür değişimlere yol açacak?

Elektronik sistemlerin gelişmesiyle birlikte -özellikle son on yılda- iş dünyası, “home ofis” kavramıyla tanışmıştı; tabiri caizse sadece flört ediyordu. Ta ki “corona” hadisesi insanları eve hapsedene kadar…

Salgınla birlikte ortaya çıkan olumsuz etkilerin bir iki hafta içinde bertaraf edilemeyeceği öngörülünce, daha çok sayıda beyaz yakanın evden çalıştırılması, âdeta bir kurtarıcı edasıyla kurumlar tarafından devreye alındı.

“Evden çalışma” gelişecekse -ki öyle gözüküyor- görev tanımlarının, hiyerarşik kalıpların daha soft olmaya doğru gideceği tahmininde bulunmak yanlış olmayacaktır. İşlerin soft olması hâlinde ise “kurumsallık” tanımlamaları ile uygulamalarının tekrar gözden geçirilmesini öneriyorum.

Evden Çalışma Yönteminin Beraberinde Getirecekleri

İş yeri ortamının, çalışanların psikolojisini derinden etkileyip serbestliklerini kısıtlayan baskın bir niteliği olduğunu söyleyebiliriz. Evden çalışma yöntemi bu baskıyı kıracağından ruhsal olarak daha huzurlu çalışanlar olacağımız kesin.

Başka bir açıdan ise sadece ses ve belli perspektifte kurduğumuz görüntüsel ilişki, sahici olmayan bir gelişim sürecine evrilmemiz riskini de taşıyacaktır.

Aynı ortamda olmamaktan kaynaklanan duygusal uzaklık ve bununla birlikte gerçek tepkileri okuyamama, paradoksal olarak çok çeşitli yapay ilişki biçimlerinin de ortaya çıkmasına yol açabilir.

Ayrıca:

• Çalışanlar açısından “ev içi yaşam”, uzun zamandan sonra ilk defa daha yakın mercekten irdelenmeye başlandı.
• Çalışanlar belki de ilk kez, bu kadar uzun süre evde kalmanın yol açtığı sıkıntıları yaşlılar ve ev hanımları kadar hissetmiş oldular.
• Ekip liderlerinin, insanların gözlerinin içine bakarak manifestolar yazdığı toplantı formatları ve oluşturulmaya çalışılan ekip ruhu mantığı, evden çalışma süreciyle birlikte güme gidecek gibi gözüküyor.
• Yöneticilerin evden çalışanlar üzerindeki kontrolünün azalması ya da zaman kaymalarına uğraması da işin cabası.
• Üstelik hepimiz ofis ortamında yetişmiş, davranış kalıpları bu ortamın diline göre oluşmuş çalışanlar ve/veya yöneticiler olduğumuz için işin hızlı şekilde “ev”e kayması, yönetici-çalışan ilişkisinin yeniden dizayn edilmesini gerektirecektir.
• Büyükşehirlerde yaşayanların işe gidiş ve eve dönüş yollarında günlük kaybettikleri ortalama iki saatin kişilere kalması avantajı da evde çalışanların hanesine artı olarak yazılmalı. Yaşanan stresi de işin katarsak bu hiç de önemsenmeyecek bir kazanç değil. Kayıp saatlerin kişinin gelişimi için efektif şekilde kullanılması bir fırsat gibi görülmeli.
• Ev sanki, eski “mahrem alanı” tanımına yeniden kavuşuyor gibi.
• Daha güvenli bir alan olduğundan evin, kişilerdeki atraksiyon yeteneklerini körelten, riske girme ve inisiyatif alma cesaretini kıran bir tarafı olduğunu da unutmamak gerekir. Yani, “Ev hayatı, aslında kuvöz hayatıdır.” destek yanlış olmaz.
• Eve göçün temelleri sağlam mı göreceğiz ama bu yöntem daha kalıcı olacaksa çocuk-ebeveyn ilişkisi değişime uğrayacak gibi gözüküyor.
• Son olarak kadın-erkek ilişkisinde de daha ılıman rüzgârların esmeye başladığını söyleyebiliriz.

Salih KESKİN İnovasyon